करमाळा (सोलापूर) : असोसिएशन ऑफ मायक्रोबायोलॉजिस्ट ऑफ इंडियाने “AMI- युवा शास्त्रज्ञ पुरस्कार 2023 (डेअरी आणि फूड मायक्रोबायोलॉजी)‘ पुरस्कार करमाळा तालुक्यातील टाकळी येथील डॉ. दिगंबर कवितके यांना त्यांच्या उत्कृष्ट क्रेडेन्शियल्स आणि मायक्रोबायोलॉजीच्या व्यवसायातील योगदानासाठी दिला आहे.
दरम्यान डॉ. दिगंबर कवितके हे टाकळी या गावचे असून त्यांचे माध्यमिक शिक्षण टाकळी येथील त्रिमुर्ती विद्यालयात झाले आहे तर अकरावी-बारावी तसेच बी.एसस्सी चे शिक्षण बारामती तर एम.एसस्सी आणि पीएचडी चे शिक्षण पाँडेचेरी युनिवर्सीटी मधून झालेले आहे. असोसिएशनचे भारताचे अध्यक्ष डॉ. सुनील पब्बी आणि सरचिटणीस डॉ. नमिता सिंग त्यांच्याकडून बुंदेलखंड विद्यापीठ, झाशी येथे झालेल्या आंतरराष्ट्रीय परिषदेत हा पुरस्कार प्रदान केला आहे.
डॉ. दिगंबर कवितके यांनी आंबवलेले पदार्थ, मायक्रोबायोम विविधता आणि कार्यात्मक लॅक्टिक ऍसिड बॅक्टेरियाच्या क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे. गेल्या आठ वर्षांमध्ये, त्यांच्या संशोधनात इडली, दही आणि गहू-आधारित आंबलेल्या पदार्थांवर विशेष भर देऊन त्यांच्या प्रोबायोटिक गुणधर्मांसाठी फंक्शनल कल्चर आणि त्यांच्या बायोएक्टिव्ह चयापचयांच्या तपासणीवर लक्ष केंद्रित केले आहे. UGC NET JRF, CSIR NET JRF, ICAR-SRF, RGNF, PG-सुवर्ण पदक, राष्ट्रीय परिषदांमधील दोन उत्कृष्ट पोस्टर पुरस्कार, SERB-NPDF फेलोशिप्स, SERB-आंतरराष्ट्रीय प्रवास अनुदान, आणि यासह विविध फेलोशिप आणि पुरस्कारांनी त्यांना मान्यता मिळाली आहे. AMI- यंग सायंटिस्ट अवॉर्ड 2023 (डेअरी आणि फूड मायक्रोबायोलॉजी). एडी वर्ल्ड सायंटिस्ट इंडेक्समध्येही त्यांची नोंद झाली. याव्यतिरिक्त, त्यांनी प्रतिष्ठित जर्नल्सचे समीक्षक आणि पुनरावलोकन संपादक म्हणून वैज्ञानिक समुदायात सक्रियपणे योगदान दिले आहे. डॉ. कविताके यांच्या विपुल संशोधन आउटपुटमध्ये 127.32 च्या संचयी प्रभाव घटकांसह सुप्रसिद्ध आंतरराष्ट्रीय जर्नल्समधील 25 प्रकाशने, 15 चा एच-इंडेक्स, आणि i-10 इंडेक्स 17 यांचा समावेश आहे. एक भारतीय पेटंट दाखल करण्यात आले आहे आणि 3 उत्पादने तंत्रज्ञान उद्योगाकडे हस्तांतरित करण्यात आले आहेत. स्प्रिंगरमध्ये प्रकाशित आंतरराष्ट्रीय पुस्तकांमध्ये तीन पुस्तक प्रकरणे देखील योगदान दिली.
डॉ. कवितके असोसिएशन ऑफ फूड सायंटिस्ट अँड टेक्नॉलॉजिस्ट इंडिया (AFSTI), मायक्रोबायोलॉजिस्ट सोसायटी, इंडिया (MBSI), असोसिएशन ऑफ मायक्रोबायोलॉजिस्ट ऑफ इंडिया (AMI), सोसायटी ऑफ बायोलॉजिकल केमिस्ट (SBC) चे आजीवन सदस्य म्हणून काम करत आहे. त्यांच्या संपूर्ण संशोधन कारकिर्दीत डॉ. कवितके यांनी भारत आणि परदेशातील विद्यार्थी आणि संशोधन गटांशी सहयोग चे मार्गदर्शन करून नेतृत्व दाखवून दिले आहे. सधया डॉ. कवितके हे ICMR-राष्ट्रीय पोषण संस्था (ICMR- National Institute of Nutrition, Hyderabad) येथे कायरत आहेत आणि तेथून ते विद्यार्थ्यांना मार्गदर्शन करत आहेत आणि संशोधन कार्य करत आहेत. नॅशनल पोस्ट डॉक्टरेट फेलोशिपच्या (NPDF) स्वरूपात आर्थिक सहाय्य दिल्याबद्दल त्यांनी विज्ञान आणि अभियांत्रिकी संशोधन मंडळ (SERB) चे आभार मानले आहेत.
